بیش فعالی در کودکان چیست و چه علائمی دارد؟
شیطنت، بازی و سروصدا کردن، بالا و پایین پریدن همگی بخشی از روند بزرگ شدن، رشد و یادگیری کودکان است. اما کودکانی هم هستند که انگار همیشه خارج از کنترل هستند و رفتارشان فراتر از یک شیطنت ساده است و اصطلاحاً بیش فعال هستند. اختلال کم‌توجهی-بیش فعالی (ADHD) میلیون‌ها کودک را تحت تاثیر قرار می‌دهد و اغلب تا بزرگسالی ادامه می‌یابد و این ممکن است در نهایت منجر به مشکلاتی در توانایی کودک برای عملکرد در مدرسه و انجام تکالیف، ارتباط با اعضای خانواده و تعامل با دوستان شود. اما بیش‌فعالی در کودکان چطور تشخیص داده و چگونه درمان می‌شود؟
در این مطلب در مورد تشخیص و درمان بیش‌فعالی در کودکان آشنا می‌شوید.
در این مقاله مطالعه کنید
اختلال کم‌توجهی- بیش فعالی در کودکان
انواع مختلف اختلال نقص توجه و بیش فعالی
چه کسانی به اختلال ADHD مبتلا می‌شوند؟
علائم بیش فعالی چیست؟
علت اختلال کم توجهی-بیش فعالی چیست؟
تشخیص اختلال بیش‌فعالی- کم توجهی در کودک
پیشگیری از بیش فعالی یا اختلال نقص توجه
درمان بیش فعالی در کودکان
مراقبت از کودکان بیش فعال
نقش والدین، اطرافیان و مدرسه در مدیریت کودکان بیش فعال
آماده شدن برای ملاقات با پزشک
اختلال کم‌توجهی- بیش فعالی در کودکان
ADHD یکی از شایع ترین اختلالات عصبی رشدی دوران کودکی است. معمولاً برای اولین بار در دوران کودکی تشخیص داده می‌شود و اغلب تا بزرگسالی ادامه می یابد. این اختلال شامل ترکیبی از مشکلات مداوم، مانند مشکل در حفظ توجه و تمرکز، بیش فعالی و رفتار تکانشی است. این کودکان همچنین ممکن است از اعتماد به نفس پایینی برخوردار بوده و عملکرد ضعیفی در مدرسه داشته باشند. علائم گاهی با افزایش سن کاهش می یابد. تشخیص زودهنگام و درمان می تواند تفاوت زیادی در بهبود این مشکل در کودکان ایجاد کند.
اختلال کم توجهی یا بیش فعالی در کودکان
انواع مختلف اختلال نقص توجه و بیش فعالی
سه نوع اصلی بیش فعالی در کودکان وجود دارد که عبارتند از:
نوع ترکیبی: رایج‌ترین نوع است و با رفتارهای تکانشی و بیش‌فعالی و همچنین بی‌توجهی و حواس‌پرتی مشخص می‌شود.
نوع تکانشی و بیش فعال: نادرترین نوع این اختلال است و با رفتارهای تکانشی و بیش‌فعالی بدون بی‌توجهی و حواس‌پرتی شناخته می‌شود.
نوع بی‌توجهی و حواس‌پرتی: این نوع از اختلال کم توجهی-بیش فعالی عمدتاً با بی‌توجهی و حواس‌پرتی بدون بیش‌فعالی مشخص می‌شود.
چه کسانی به اختلال ADHD مبتلا می‌شوند؟
برآوردها نشان می‌دهد که حدود 4 تا 12 درصد از کودکان بیش‌فعال هستند. پسران 2 تا 3 برابر بیشتر از دختران در معرض ADHD از نوع ترکیبی هستند. طبق مطالعات انجام شده بسیاری از والدین کودکان مبتلا به این اختلال نیز در کودکی علائم آن را تجربه کرده‌اند یا معمولاً در برادرها و خواهرها دیده می‌شود. بیشتر خانواده‌ها زمانی به متخصص مراجعه می‌کنند که علائم فرزندشان در یادگیری و سازگاری با مدرسه و فعالیت‌های متناسب با سن اختلال ایجاد می‌کند.
چه کسانی به اختلال ADHD مبتلا می‌شوند
علائم بیش فعالی چیست؟
موارد زیر شایع‌ترین علائم ADHD هستند. با این حال هر کودکی ممکن است علائم را به شکل متفاوتی تجربه کند. سه دسته علائم بیش فعالی در کودکان عبارت‌اند از:
بی‌توجهی
مشکل در حفظ توجه
مشکل در گوش دادن به دیگران
مشکل در توجه به جزئیات
حواس پرتی
فراموشکاری
مهارت‌های سازماندهی ضعیف به نسبت سن مانند بهم ریختگی اتاق
مهارت‌های ضعیف در مطالعه کردن به نسبت سن
تکانشگری
صحبت دیگران را قطع می کند.
کودکان بیش فعال در مدرسه یا به هنگام بازی‌های گروهی برای اینکه منتظر نوبت خود بماند مشکل دارد.
معمولا به جای اینکه منتظر بماند تا صدایش بزنند، پاسخ سوالات مطرح شده را می‌دهد.
به طور مکرر و اغلب بدون فکر قبلی، ریسک می‌کند.
بیش فعالی
در ADHD اینطور به نظر می‌رسد که کودک مدام در حرکت است؛ یا می‌دود یا بالا می‌رود و در مواقعی ظاهراً به جز حرکت کردن هیچ هدف دیگری از این جنب و جوش‌ها ندارد.
برای ماندن در صندلی خود حتی زمانی که از او انتظار می‌رود مشکل دارد.
هنگام نشستن روی صندلی با دستانش بازی می‌کند و بیقراری بیش از حدی دارد.
بیش از حد صحبت می‌کند.
کودکان بیش فعال برای شرکت در فعالیت‌های آرام مشکل دارند.
به طور مکرر اشیا را گم یا فراموش می‌کند.
ناتوانی در انجام تکالیف؛ از یک کار به کار دیگر می‌پرد بدون اینکه هیچ کدام را کامل کند.
علائم کم توجهی-بیش فعالی ممکن است شبیه اختلالات پزشکی یا مشکلات رفتاری دیگر باشد. به خاطر داشته باشید که بسیاری از این علائم ممکن است در کودکان و نوجوانان با وضعیت طبیعی نیز بروز کند. یک فاکتور کلیدی در تشخیص اختلال ADHD این است که علائم باید به طور قابل توجهی عملکرد سازگارانه در محیط خانه و مدرسه را مختل کنند. برای تشخیص همیشه با پزشک کودکتان مشورت کنید.
علائم بیش فعالی
علت اختلال کم توجهی-بیش فعالی چیست؟
بیش‌فعالی در کودکان یکی از موضوعات بهداشت روان کودکان و نوجوانان است که تحقیقات زیادی روی آن انجام شده است. با این حال، علت دقیق این اختلال هنوز ناشناخته است. شواهد موجود نشان می‌دهد که ADHD ژنتیکی است، اختلالی بیولوژیکی که در مغز ریشه دارد. در کودکان مبتلا به بیش فعالی سطح پایینی از دوپامین که یک انتقال‌دهنده عصبی است، یافت می‌شود. تصویربرداری‌های مغزی با استفاده از پت اسکن نشان می‌دهد که متابولیسم مغز در کودکان مبتلا به این اختلال در مناطقی از مغز که توجه، مهارت‌های اجتماعی و حرکت را کنترل می‌کنند، کمتر است.
تشخیص اختلال بیش‌فعالی- کم توجهی در کودک
به‌طورکلی، کودکان نباید مبتلا به اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی تشخیص داده شوند، مگر اینکه علائم اصلی که پیشتر اشاره شد از اوایل زندگی، یعنی قبل از ۱۲ سالگی شروع شود و به طور مداوم مشکلات قابل توجهی را در خانه و مدرسه ایجاد کند. همچنین هیچ تست خاصی برای تشخیص قطعی آن وجود ندارد، اما پزشک با بررسی علائم احتمالی و مطابقت با معیارهای این اختلال، بررسی سوابق پزشکی در خانواده، استفاده از پرسشنامه و صحبت کردن با مراقبین کودک قادر به تشخیص این مشکل خواهد بود.
اگرچه گاهی اوقات علائم بیش فعالی در کودکان پیش‌دبستانی یا حتی کودکان کوچک‌تر دیده می‌شود، اما تشخیص ADHD در کودکان خردسال دشوار خواهد بود. دلیلش این است که مشکلات رشدی مانند تأخیر در رشد زبانی می‌تواند با این اختلال اشتباه گرفته شود. بنابراین کودکان پیش‌دبستانی یا کوچک‌تری که مشکوک به بیش‌فعالی هستند احتمالاً به ارزیابی توسط متخصصی مانند روان‌شناس یا روان‌پزشک، آسیب‌شناس گفتار یا متخصص رشد و تکامل کودکان نیاز دارند.
تشخیص اختلال کم توجهی یا بیش فعالی در کودک
پیشگیری از بیش فعالی یا اختلال نقص توجه
در حال حاضر اقدامات پیشگیرانه‌ای برای کاهش بروز ADHD در کودکان شناخته نشده است. با این حال، تشخیص زودهنگام و مداخله می‌تواند شدت علائم را کاهش دهد و کیفیت زندگی کودکان یا نوجوانان مبتلا به این اختلال را بهبود بخشد. همچنین انتخاب‌های غذایی می‌توانند در بروز و تشدید این اختلال نقش داشته باشند که در ادامه توضیح خواهیم داد.
درمان بیش فعالی در کودکان
درمان‌های استاندارد برای اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی در کودکان شامل دارو، رفتاردرمانی، مشاوره و خدمات آموزشی است. این روش‌های درمانی می‌توانند بسیاری از علائم این اختلال را تخفیف دهند اما آن را معالجه نمی‌کنند. ممکن است مدتی زمان ببرد تا مشخص شود چه چیزی برای کودک بهتر جواب می‌دهد.
درمان دارویی
در حال حاضر، داروهای محرک یا روان‌گردان، رایج‌ترین داروهای تجویزشده برای بیش فعالی در کودکان هستند. به نظر می‌رسد داروهای محرک باعث تقویت و تعادل سطح مواد شیمیایی مغز، موسوم به انتقال‌دهنده‌های عصبی می‌شوند. این داروها به بهبود علائم ADHD کمک می‌کنند. آمفتامین‌ها و متیل‌فنیدات‌ها (ریتالین) از جمله این داروها هستند.
داروهای محرک به شکل‌های کوتاه‌اثر و طولانی‌اثر در دسترس هستند. دز مناسب برای هر کودکی متفاوت است، بنابراین یافتن دز مناسب ممکن است مدتی زمان ببرد و در صورت بروز عوارض جانبی قابل توجه یا با بزرگ‌تر شدن فرزندتان، ممکن است به تغییر در مقدار مصرفی دارو نیاز باشد. بسیار مهم است که مطمئن شوید کودکتان مقدار مناسب داروی تجویزشده را مصرف می‌کند. بدین منظور:
داروها را با دقت به او بدهید. کودکان و نوجوانان نباید بدون نظارت بزرگسالان مسئولیت مصرف داروی خود را به عهده داشته باشند.
در خانه، داروها را در کابینتی دارای قفل محافظ کودک نگه دارید و داروها را دور از دسترس کودکان نگهدارید. مصرف بیش از حد داروهای محرک خطری جدی و بالقوه کشنده است.
دارو را همراه فرزندتان به مدرسه نفرستید. هر دارویی را خودتان به مربی یا دفتر مدیریت تحویل دهید.
توجه داشته باشید که داروهای محرک وقتی طبق دستور پزشک مصرف شوند بی‌خطر تلقی می‌شوند. کودک باید به طور منظم به پزشک مراجعه کند تا معلوم شود که به تغییر دز نیاز دارد یا نه.
رفتار درمانی
در کودکان بیش فعال، رفتاردرمانی، آموزش مهارت‌های اجتماعی، آموزش مهارت‌ها به والدین و مشاوره که می‌تواند توسط روان‌پزشک، روان‌شناس، مددکار اجتماعی یا سایر متخصصان بهداشت روان ارائه شود، مفید واقع می‌شوند. برخی از کودکان مبتلا به این اختلال ممکن است بیماری‌های دیگری مانند اختلال اضطراب یا افسردگی نیز داشته باشند. در این موارد، مشاوره می‌تواند هم به کنترل این اختلال و هم به مشکل زمینه‌ای دیگر کمک کند. نمونه‌هایی از این روش درمانی عبارتند از:
آموزش مهارت‌های اجتماعی: این مورد می‌تواند به کودکان در یادگیری رفتارهای اجتماعی مناسب کمک کند.
آموزش مهارتی والدین: این آموزش می‌تواند به والدین کمک کند تا روش‌هایی برای درک و هدایت رفتار کودک خود بیاموزند.
روان‌درمانی: این روش اجازه می‌دهد تا کودکان بزرگ‌تر مبتلا به ADHD در مورد مسائلی که آزارشان می‌دهد صحبت کنند، الگوهای رفتاری منفی را کشف کنند و روش‌های مقابله با علائم خود را بیاموزند.
خانواده‌درمانی: این روش می‌تواند به والدین و خواهران و برادران در کنار آمدن با استرس زندگی با فردی مبتلا به کم‌توجهی-بیش‌فعالی کمک کند.
بهترین نتایج درمانی با استفاده از رویکردهای تیمی، با همکاری معلمان، والدین، درمانگران و پزشکان حاصل می‌شود.
رفتار درمانی کودک
رژیم غذایی در کودکان بیش فعال
تغذیه کودک و بیش فعالی ارتباط تنگاتنگی با هم دارند، با این حال رژیم غذایی کودک علت این اختلال نیست و درمان آن هم با تغییر رژیم غذایی انجام نمی‌شود. برخی مطالعات نشان داده اند که رژیم غذایی در کودکان بیش فعال که همراه با مصرف بیشتر و پرهیز از برخی مواد غذایی است با ترشح بیشتر انتقال دهنده های عصبی چون دوپامین و سروتونین تاثیرخوبی بر تمرکز کودکان دارند. برخورداری از رژیم غذایی متعادل با مقادیر مناسب پروتئین، غلات کامل، سبزیجات و میوه جات تازه و پرهیز هر چه بیشتر از محصولات غذایی صنعتی و فرآوری شده حاوی شکر افزوده و چربی نامناسب با بهبود عملکرد مغز و کاهش خطر بیش فعالی در کودکان همراه است. والدین باید رژیم غذایی سرشار از این مواد غذایی را برای کودکشان فراهم کنند و میان‌وعده های سالم خانگی برای کودکان ADHD تهیه کنند.
طب مکمل یا جایگزین
تحقیقات کمی وجود دارد که نشان می‌دهد درمان‌های طب جایگزین می‌توانند علائم بیش فعالی در کودکان را کاهش دهند. بنابراین لازم به ذکر این نکته است که قبل از در نظر گرفتن هر گونه مداخله با پزشک کودک صحبت کنید تا مطمئن شوید که بی‌خطر هستند. درمان‌های جایگزینی که امتحان شده‌اند، اما هنوز از نظر علمی اثبات نشده‌اند، شامل یوگا، مراقبه و نوروفیدبک هستند.
درمان بیش فعالی
مراقبت از کودکان بیش فعال
مراقبت از کودکان بیش فعال می‌تواند برای کل خانواده چالش‌برانگیز باشد. والدین ممکن است از رفتار فرزندشان و همچنین از واکنش دیگران به آن، آزرده شوند. استرس ناشی از مواجهه با این اختلال می‌تواند منجر به درگیری‌هایی بین والدین شود.
بسیاری از والدین الگوهایی را در رفتار فرزندشان و همچنین در پاسخ‌های خودشان به این رفتارها مشاهده می‌کنند. هم شما و هم فرزندتان ممکن است نیاز به تغییر رفتار داشته باشید. اما جایگزینی عادت‌های قدیمی با عادت‌های جدید کار زیادی می‌برد. بکارگیری برخی پیشنهادهای زیر برای کنترل بیش فعالی در کودکان می‌تواند به شما کمک کند:
واقع‌بین باشید: در انتظارات خود برای پیشرفت واقع‌بین باشید، هم در مورد خودتان و هم در مورد فرزندتان و مرحله رشدی کودکتان را به یاد داشته باشید. برای خود و فرزندتان اهداف کوچکی تعیین کنید و سعی نکنید تغییرات زیادی را به یکدفعه عملی کنید.
آرام باشید و الگوی خوبی ایجاد کنید: طوری رفتار کنید که دوست دارید فرزندتان رفتار کند. سعی کنید صبور بمانید و کنترل خود را حفظ کنید، حتی وقتی کودکتان از کنترل خارج شده است. اگر آهسته و خونسرد صحبت کنید، به احتمال زیاد فرزندتان نیز آرام خواهد شد. یادگیری تکنیک‌های کنترل استرس می‌تواند به شما کمک کند تا با کلافگی و درماندگی خودتان کنار بیایید.
برای لذت بردن از وجود کودکتان وقت بگذارید: سعی کنید آن بخش‌هایی از شخصیت فرزندتان را که چندان بدقلق نیستند بپذیرید و قدر بدانید. یکی از بهترین راه‌ها برای این کار وقت‌گذرانی با هم است. زمان وقت‌گذرانی باید زمانی بدون حواس‌پرتی از سوی کودکان یا بزرگسالان دیگر باشد. سعی کنید هر روز به فرزندتان بیشتر از توجه منفی، توجه مثبت نشان دهید.
برای روابط سالم خانوادگی تلاش کنید: روابط بین همهٔ اعضای خانواده سهم بزرگی در مدیریت یا تغییر رفتار در کودکان بیش فعال دارد. زوج‌هایی که پیوندی قوی با هم دارند، معمولاً مواجهه با چالش‌های فرزندپروری را آسان‌تر از زوج‌هایی با پیوند نه چندان قوی می‌یابند. مهم است که زوج‌ها برای پرورش و تعذیه‌ٔ رابطهٔ خودشان وقت بگذارند.
به خودتان استراحت بدهید: هرازگاهی به خودتان استراحت بدهید. به خاطر چند ساعت دوری از فرزندتان احساس گناه نکنید. در صورت داشتن استراحت کافی و آرام بودن، والد بهتری خواهید بود. در کمک گرفتن از اقوام و دوستان خود تردید نکنید. اطمینان حاصل کنید که پرستار بچه یا سایر مراقبان او از اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی آگاهی کافی دارند و برای انجام این وظیفه به اندازه‌ٔ کافی پخته هستند.
مراقبت از کودکان بیش فعال
نقش والدین، اطرافیان و مدرسه در مدیریت کودکان بیش فعال
اگر کودک شما تحت درمان اختلال بیش‌فعالی، کم توجهی قرار دارد، باید تا زمان بهبود علائم به طور منظم به پزشک مراجعه کند و در صورت پایدار شدن علائم، معمولاً هر سه تا شش ماه یک بار ویزیت شود. همچنین اگر کودک هر گونه عوارض جانبی دارویی مانند از دست دادن اشتها، مشکل خواب یا افزایش تحریک‌پذیری را نشان داد یا اگر علائم اختلال فرزندتان با درمان اولیه پیشرفت زیادی نداشته است، با پزشکش تماس بگیرید. از آنجا که بیش فعالی در کودکان مساله‌ای پیچیده و در هر فرد مبتلا به آن منحصربه‌فرد است، ارائه‌ٔ توصیه‌هایی که برای همهٔ کودکان ADHD مفید باشد دشوار است. اما برخی از پیشنهادهای زیر ممکن است به ایجاد محیطی مساعد موفقیت کودک، کمک کند:
به فرزند خود محبت زیادی نشان دهید: کودکان باید بشنوند که دوست داشته می‌شوند و به آنها ارج گذاشته می‌شود. تمرکز بر جنبه‌های منفی رفتار کودکتان می‌تواند به رابطهٔ شما با هم آسیب برساند و بر اعتماد به نفس و عزت نفس او تأثیر بگذارد. اگر کودک در پذیرش علائم کلامی محبت دچار مشکل است، لبخند زدن، ضربه‌ای به شانه یا در آغوش گرفتن کودک ADHD می‌تواند علاقه‌ٔ شما را نشان دهد. در فرزندتان به دنبال رفتارهایی بگردید که بتوانید به خاطرشان از او تعریف کنید.
راه‌هایی برای بهبود عزت نفس پیدا کنید: کودکان بیش فعال اغلب در کاردستی‌های هنری، کلاس موسیقی یا رقص یا کلاس ورزش‌های رزمی عملکرد خوبی دارند. فعالیت‌ها را بر اساس علایق و توانایی‌های آنها انتخاب کنید. همهٔ کودکان دارای استعدادها و علایق خاصی هستند که می‌توانند پرورش یابند. موفقیت‌های کوچک مکرر به ایجاد عزت نفس کمک می‌کند.
با آرامش صحبت کنید: وقتی به کودک خود دستوری می‌دهید از کلمات ساده استفاده کنید و به شکل عملی نشان دهید. آرام و آهسته صحبت کنید و به شکل کاملاً مشخص و ملموس توضیح دهید. هر بار یک دستورالعمل بدهید. قبل از دادن یک دستورالعمل و در حین آن با کودک خود تماس چشمی برقرار کنید.
موقعیت‌های دشوار را شناسایی کنید: سعی کنید از موقعیت‌هایی که برای کودکتان دشوار است، مانند نشستن در سخنرانی‌های طولانی یا خرید در مراکز خرید و فروشگاه‌هایی که تعداد کالاها می‌تواند فشارآور باشد، خودداری کنید.
از وقفه دادن یا پیامدهای مناسب برای تأدیب استفاده کنید: با تأدیب قاطع و مهرآمیز شروع کنید که به رفتار خوب پاداش می‌دهد و از رفتار منفی دلسرد می‌کند. وقفه‌ٔ تربیتی باید نسبتاً کوتاه باشد، اما به اندازه‌ای طولانی باشد که کودک بتواند کنترل خود را دوباره به دست آورد. هدف این است که در رفتار خارج از کنترل وقفه ایجاد کنید و از موقعیت تشنج‌زدایی کنید. همچنین می‌توان از کودکان انتظار داشت که نتایج انتخاب‌هایشان را بپذیرند و متحمل پیامدها شوند.
روی مهارت سازماندهی کار کنید: به کودکتان کمک کنید تا یک دفترچه یا جدول تکالیف و فعالیت‌های روزانه داشته باشد و مطمئن شوید که فضایی آرام برای مطالعه دارد. وسایل اتاق کودک را گروه‌بندی و در فضاهای مشخص و علامتگذاری‌شده نگهداری کنید. سعی کنید به فرزندتان کمک کنید تا محیط خود را منظم و مرتب نگه دارد.
روتین منظمی برای کودک داشته باشید: برای وعده‌های غذایی، چرت روز و خواب شب برنامه‌ٔ منظمی داشته باشید. کودکان مبتلا به اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی در پذیرش و انطباق با تغییر مشکل دارند. از یک تقویم بزرگ برای مشخص کردن فعالیت‌های خاص آینده و وظایف روزمره‌ٔ خانگی استفاده کنید. از انتقال ناگهانی از یک فعالیت به فعالیت دیگر خودداری کنید یا حداقل از قبل در مورد آن هشدار بدهید.
تعاملات اجتماعی را تشویق کنید: برای کمک به کودک در یادگیری مهارت‌های اجتماعی، تعاملات مثبت با همسالان را الگوسازی کنید و هنگام دیدن چنین رفتاری از سوی فرزندتان توجه نشان دهید و به آن پاداش بدهید.
سبک زندگی سالمی اتخاذ کنید: اطمینان حاصل کنید که فرزندتان استراحت کافی دارد. سعی کنید از خسته شدن او جلوگیری کنید زیرا خستگی اغلب علائم بیش‌فعالی در کودکان را بدتر می‌کند. مهم است که کودک شما برای داشتن رشد سالم رژیم غذایی متعادلی داشته باشد. ورزش منظم در صورت افزوده شدن به برنامه‌ٔ درمانی، علاوه بر فواید سلامت آن، ممکن است تأثیر مثبتی روی رفتار کودک داشته باشد.
مراقب بچه‌ها در مدرسه هم باشید: در مورد بیش فعالی در کودکان و فرصت‌هایی که برای کمک به موفقیت فرزندتان وجود دارد، هرچه می‌توانید اطلاعات کسب کنید. شما بهترین مدافع و همراه کودک خود هستید. پس با معلمان کودک خود صحبت کنید، با آنها در ارتباط نزدیک باشید و از تلاش آنها برای کمک به کودک ADHD در کلاس حمایت کنید. مطمئن شوید که آنها کار کودک شما را با دقت کنترل می‌کنند، بازخورد مثبت می‌دهند و انعطاف‌پذیر و صبور هستند. از آنها بخواهید که دستورالعمل‌ها و انتظاراتشان را کاملاً واضح و روشن به کودک توضیح دهند.
نقش والدین برای کودکان بیش فعال
آماده شدن برای ملاقات با پزشک
با توجه به نتایج ارزیابی اولیه ADHD، پزشک ممکن است شما را به یک متخصص مانند متخصص اطفال تکاملی-رفتاری، روان‌شناس، روان‌پزشک یا متخصص مغز و اعصاب کودکان ارجاع دهد. آنچه می‌توانید برای آماده شدن برای وقت ملاقات فرزندتان با پزشک انجام دهید شامل موارد زیر است:
فهرستی از هر گونه علائم و مشکلاتی را که کودک در خانه یا مدرسه دارد تهیه کنید.
اطلاعات شخصی کلیدی، از جمله استرس‌های عمده یا تغییرات اخیر در زندگی‌تان را بنویسید.
فهرستی از تمام داروها، مکمل‌ها، داروهای گیاهی یا سایر مکمل‌هایی که کودکتان مصرف می‌کند و دزهای مصرفی آنها تهیه کنید.
هرگونه ارزیابی گذشته و نتایج تست‌های رسمی در صورت داشتن و کارنامه و گزارش‌های تحصیلی فرزندتان را به همراه داشته باشید.
فهرستی از سؤالاتی که می‌خواهید از پزشک کودکتان بپرسید تهیه کنید.
همچنین برای تشخیص بیش فعالی در کودکان، باید آماده پاسخگویی به سؤالاتی که پزشک از شما می‌پرسد هم باشید. برخی از این سؤالات عبارتند از:
چه زمانی متوجه مسائل رفتاری فرزند خود شدید؟
آیا رفتارهای مشکل‌ساز دائماً رخ می‌دهند یا فقط در شرایط خاص؟
مشکلات کودک شما در خانه و مدرسه چقدر شدید است؟
چه چیزهایی رفتار کودک شما را بدتر می‌کند؟
چه چیزهای رفتار کودک شما را بهبود می‌دهد؟
آیا کودکتان کافئین مصرف می‌کند؟ چقدر؟
ساعت خواب و الگوی خواب فرزندتان چگونه است؟
عملکرد تحصیلی فعلی و گذشته‌ٔ فرزندتان به چه شکل است؟
آیا فرزند شما در خانه مطالعه می‌کند؟ آیا در مهارت خواندن مشکل دارد؟
از چه روش‌های تربیتی در خانه استفاده کرده‌اید؟ کدام یک مؤثر هستند؟
توضیح دهید که چه کسانی در خانه زندگی می‌کنند و برنامه روزمره زندگی‌تان را توصیف کنید.
روابط اجتماعی کودک خود را در خانه و مدرسه شرح دهید.
پزشک یا متخصص بهداشت روان سؤالات بیشتری را بر اساس پاسخ‌ها، علائم و نیازهای شما می‌پرسد. آماده شدن و پیش‌بینی سؤالات در مورد ADHD کمک می‌کند از وقت خود با پزشک نهایت استفاده را ببرید و والدین آگاهی باشید.
بنابر آنچه که گفته شد اختلال کمبود توجه-بیش فعالی یا اصطلاحاً بیش فعالی در کودکان شرایط مزمنی است که کودکان را تحت تاثیر قرار می‌دهد و اغلب تا بزرگسالی ادامه می یابد. ADHD شامل ترکیبی از مشکلات مداوم، مانند مشکل در حفظ توجه و تمرکز، بیش فعالی و رفتار تکانشی است و با شیطنت کردن متفاوت است. در حالی که روش‌های درمانی باعث درمان کامل بیش فعالی نمی‌شود، اما می‌تواند کمک زیادی به کاهش علائم کند. درمان معمولاً شامل داروها و مداخلات رفتاری است. تشخیص زودهنگام و درمان می تواند تفاوت زیادی در شدت علائم ایجاد کند.
با دوستانتان به اشتراک بگذارید
سوالات متداول
آیا ADHD قابل پیشگیری است؟
خیر، اما تشخیص زودهنگام و مداخله می‌تواند شدت علائم را کاهش دهد.
ADHD چگونه درمان می‌شود؟
درمان دارویی و رفتار درمانی از شایع ترین درمان این اختلال هستند.
علائم بیش فعالی چیست؟
اختلال در تمرکز، بی قراری، پرحرفی، قطع کردن مکرر صحبت اطرافیان، فعالیت فیزیکی بیش از حد و عدم توانایی در حفظ آرامش از جمله علائم شایع هستند.